Post Craiova: internationale studenten

In Nederland is momenteel veel ophef rond internationale studenten in het hoger onderwijs. Het zijn er te veel, de werkdruk voor docenten is te hoog, huisvesting is een groot probleem en de kwaliteit van het (Nederlandstalig) universitair onderwijs zou in het geding zijn. Internationale studenten zijn een verdienmodel voor universiteiten, maar de overheid denkt nu wel na over allerlei maatregelen om de instroom te beperken. Voor een ander perspectief neem ik u graag mee op een virtuele reis naar een middelgrote provinciestad in Roemenië.

Ons onderwerp heet Camelia. Zij is 19 jaar en een getalenteerde studente die met hoge cijfers haar middelbare school heeft afgrond. Haar vader werkt (heel toevallig) voor een grote Nederlandse verffabrikant als teamleider verkoop, moeders werkt in een winkel in Craiova. Camelia studeert momenteel letteren aan de universiteit van Groningen. Dat kan, dankzij inspanningen van haar ouders, die in Nederland qua omvang maar nauwelijks voor te stellen zijn.

Familieverhoudingen zijn in Roemenië net een beetje anders, in de zin dat het volstrekt normaal is dat ouders zo’n beetje hun volledige werkzame leven opofferen voor een betere toekomst voor hun kinderen. Dat is in het geval van Camelia niet anders. Haar ouders besteden (ruw geschat) ruim de helft van hun gezamenlijk besteedbare inkomen aan collegegelden, kamerhuur en zakgeld. En geef ze eens ongelijk. Met een diploma van een Nederlandse universiteit op zak en met de talenkennis opgedaan in vier jaar buitenland, kan Camelia straks bijna overal ter wereld een goede baan krijgen en een prettig bestaan opbouwen. De investeringen van haar ouders katapulteren haar toekomstperspectieven naar voor Roemeense begrippen stratosferische hoogte.

Mijn keuze voor Roemenië in dit voorbeeld is gerelateerd aan mijn eigen verhaal en kennis van de situatie. Dit zal echter net zo goed opgaan voor ieder ander land in de periferie van Europa, waar mensen wonen wiens kinderen in het buitenland studeren. Is dit ook niet ongeveer het summum van de Europese gedachte van inclusie? Vrij bewegen door het openstellen van grenzen en het verlenen van toegang tot superieure onderwijsfaciliteiten voor intelligente mede-Europeanen. Dit voert ontegenzeggelijk tot sociale, geografische en economische mobiliteit met een ongekende impact op families.

In ons aangeharkte Nederland wordt over de grote hoeveelheid internationale studenten iets minder rooskleurig gedacht. Dat vind ik wel bijzonder, want ook als je vanuit puur Nederlands perspectief redeneert zijn het toch juist deze gemotiveerde, hoogopgeleide medewerkers waar onze maatschappij om staat te springen? De offers die de ouders van internationale studenten brengen en de impact op vele families, worden naar mijn mening onderschat. Net zoals de positieve lange termijn effecten van goed opgeleide Europese medeburgers voor economie en arbeidsmarkt.